Namaz Kılma

EZAN

 

Ezan on sekiz cümledir ve şöyle okunur:

 

Dört defa: {اللهُ أكْبَر}

“Allah-u Ekber”

 

İki defa: {أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلّا الله}

“Eşhedu en lâ ilâhe illellâh”

 

İki defa: {أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُول الله}

“Eşhedu enne Muhemmeden resûlullâh”

 

İki defa: {أشْهَدُ أنَّ عَليّاً وليّ اللّه}

 

“Eşhedu enne ‘Eliyyen veliyyullâh”

 

İki defa: {حَيَّ عَلى الصَّلاة}

“Hayye ‘ales-selâh”

 

İki defa: {حيَّ عَلى الفَلاح}

“Hayye ‘alel-felâh”

 

İki defa: {حَيَّ على خَيْرِالْعَمَلْ}

“Hayye ‘alâ hayr-il ‘amel”

 

İki defa: {اللهُ أكْبَرْ}

“Allah-u Ekber”

 

İki defa: {لا إلَه إلّا الله}

“La ilâhe illellâh”

 

 

 İkamet ezan gibidir, tek farkı şudur: ikamet on yedi cümledir. Yâni iki {اللهُ أكْبَر}; (Allah-u Ekber) ezanın evvelinden ve bir {لا إلَه إلّا الله} (La ilâhe illellâh) ezanın sonundan azaltılır. Ve {حَيَّ على خَيْرِالْعَمَلْ} (Hayye ‘alâ hayri’l ‘amel) dedikten sonra iki defa {قَد قامَت الصّلاة} (kad kametu’s Selah) ilave edilir.

 

{أشْهَدُ أنَّ عَليّاً وليّ اللّه} Ezan ve ikametin bir cüz'ü değildir. Ama {أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُول الله} {dan sonra Allah’a yakınlık kastıyla söylenmesi iyidir.

 

Ezan Ve İkametin Tercümesi

 

Allah-u Ekber {اللهُ أكْبَرْ}

 

Yâni Allah Teala (vasfedilebilmekten) daha büyüktür.

 

Eşhedü En La İlahe İllallah. {أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلّا الله}

 

Yâni şahadet ederim ki, tek ve eşsiz olan Allah'tan başka tapılmaya layık ilah yoktur.

 

Eşhedü Enne Muhammeden Resulullah

 

 {أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُول الله}

 

Yâni şahadet ederim ki, Hazreti Muhammed, Allah tarafından gönderilen peygamberdir.

 

Eşhedü Enne Emirel Müminine Aliyyen Veliyyullah

{أشهدُ أنَّ أميرالمُؤمِنينَ عليّاً وليُّ الله}

 

Yâni şahadet ederim ki, Emirü’l Müminin Hz. Ali bütün insanlar için Allah'ın tayin ettiği velisidir.

 

Hayye ale salah

 {حَيَّ عَلى الصَّلاة}  

 

Yâni acele edin namaza,

 

Hayye alel Felah

{حيَّ عَلى الفَلاح}

 

Yâni acele edin kurtuluşa

 

Hayye ale Hayril Emel

{حَيَّ على خَيْرِالْعَمَلْ}

 

Yâni koşun bütün işlerin hayırlısına ki namazdır.

Kad Kametisselah

{قَد قامَت الصّلاة}

 

Yâni namaz başlamış bulunmaktadır.

 

La İlahe İllallah

{لا إلَه إلّا الله}

 

Yâni tek ve eşsiz olan Allah'tan başka ibadete layık ilah yoktur.

Yaşadığımız coğrafyada pek bilinmeyen ancak Ehl-i Beyt anlayışında ezanın bir parçası olan “Hayya alâ hayri’l amel” cümlesi, Peygamber efendimiz (a.s) zamanında Ezân-ı Muhammediye de okunan ancak, İkinci Halîfe Ömer b. Hattâb tarafından ezandan çıkartılmış olan bir cümledir.  Ehl-i Beyt mektebinde Resûlullâh’ın (a.s) uygulamaları ve öğretileri her şeyden önde ve uyulmaya daha layık örnekler olarak bilindiğinden, bu cümle bugün de Ezân-ı Muhammediye’ de hâlâ okunmaya devam etmektedir.

 

 

 

Birinci Rekat

 

Namazın birinci rekâtı şunlardan ibarettir:

 

1- Tekbiret-ul İhram (iftitah tekbiri, yani namaza başlarken “Allah-u Ekber” demek).

2- Niyet.

 

3- Kıraat (Fatiha ve herhangi bir sureyi tam olarak okumak).

 

4- Rükû ve zikri.

 

5- İki secde ve zikri.

İFTİTAH TEKBİRİ (TEKBİRET-ÜL İHRAM)  

 

Namaza, “Allah-u Ekber” söylenerek başlanır. Namaza başlarken “Allah-u Ekber” söylemek, Allah’tan başka her şeyden koparak Allah’a yönelmek anlamındadır.

 

“Allah-u Ekber”, Allah’ın yüce olduğunu ilân etmek ve Allah dışındaki diğer bütün yalancı güçlerden uzak durmak demektir. Bu tekbirle namaza girilir ve bazı işleri yapmak insana haram olur.

NİYET

 

Namaza başlarken hangi namazı kıldığımızın, örneğin öğle namazı mı, ikindi namazı mı kıldığımızın farkında olmamız gerekir ve onu sadece yüce Allah’ın emrini yerine getirmek amacıyla kılmalıyız. İşte namazın asıl parçalarından sayılan bu amele “niyet” denir. Niyet ettikten sonra açıklanacak olan namazı bozan şeylerden sakınmak gerekir.

 

Tekbir getirirken elleri kulak hizasına kadar kaldırmak müstehaptır. (Elleri kulak memesine değdirmek ve öylece tutmak Ehlibeyt mektebine göre doğru bir amel değildir. Doğru olan elleri kulak hizasına kadar kaldırıp Allah-u Ekber diyerek elleri tekrar aşağı indirmektir. Yani eller kalkar kalmaz Allah-u Ekber denmeli ve eller öylece yukarıda bekletilmemelidir.)

 

 

KIRAAT

 

“Allah-u Ekber” söylenerek namaza başlandıktan sonra ilk önce Fatiha suresi okunur:

 

Fatiha Suresi

 

Bismillahirrahmanirrahîm.

El hamdu lillahi rabbil alemîn. Er rahmanir rahîm.Maliki yevmid dîn. İyyake na'budu ve iyyake nesteîn. İhdinas siratal mustekîm. Siratallezine en'amte aleyhim ğayril mağzubi aleyhim ve lazzâllîn.

 

Anlamı:

 

- Dünyada mümin ve kâfire, ahirette ise yalnızca mümine merhamet eden Allah’ın adıyla başlıyorum.

 

- Övgü, alemlerin Rabbi Allah’a mahsustur.

 

- Allah, dünyada mümin ve kâfire, ahirette ise yalnızca mümine merhamet eder.

 

- Allah cezâ ve mükâfat günü olan kıyametin sahibi ve malikidir.

 

- Yalnız sana ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz.

 

- Bizi doğru yola hidayet et.

 

- Nimet verdiğin kimselerin yoluna; (onlar) ki ne kendilerine gazap edilmiştir ve ne de sapmışlardır.

 

Fatiha’dan Sonra Tam Bir Sure Okunmalıdır

 

Fatiha suresi okunduktan sonra Kur’an-ı Kerim’in herhangi bir suresi tam olarak okunmalıdır. Burada Ehlibeyt mektebi ile ehli sünnet mektebi arasında bir fark bulunmaktadır. O da şudur ki Şia’da Kur’andan tam bir sure okunmalıdır. Ayet veya ayetler yeterli değildir. Örneğin, İhlas suresi, Asr Suresi, Kevser Suresi, Kadir Suresi okunabilir. Ancak genel olarak birinci rekatta Fatiha’dan sonra kadir suresi ikinci rekatta ise ihlas suresi tavsiye edilmiştir.

İhlas Suresi:

 

Bismillahirrahmanirrahîm

Kul huvallahu ehad. Allahus samed. Lem yelid ve lem yuled. Ve lem yekul lehu kufuven ehad.

 

 

Anlamı:

 

- Dünyada mümin ve kâfire, ahirette ise yalnızca mümine merhamet eden Allah’ın adıyla başlıyorum.

 

- Ey Muhammed! De ki: O Allah tektir.

 

- Allah’ın hiçbir şeye ihtiyacı yoktur, her şey O’na muhtaçtır.

 

- O doğurmamıştır ve doğmamıştır.

 

- Yaratıklarından hiçbir kimse O’nun dengi değildir.

 

Kıraatle İlgili Birkaç Hüküm

 

1- Erkekler sabah, akşam ve yatsı namazlarında, birinci ve ikinci rekâtta Fatiha ve sureyi sesli, öğle ve ikindi namazında ise sessiz okumalıdırlar. Ama kadınlar sesli kılınması gereken yerleri sessiz okuyabilirler. (eğer namaz esnasında namahrem biri varsa sessiz kılmaları farzdır.)

 

2- Namazın birinci ve ikinci rekâtında Fatiha suresi ve peşinden herhangi bir sure tam olarak okunmalıdır. Üçüncü ve dördüncü rekâtta ise Fatiha suresi okunabileceği gibi tesbihat-ı erbaa da okunabilir.

 

3- Namazda kasıtlı olarak sesli okunması gereken yerleri sessiz ve sessiz okunması gereken yerleri sesli okumak caiz değildir. Ancak yanlışlıkla okunursa, sakıncası yoktur.

 

4- Üç ve Dört rekatlı (öğle, ikindi ve yatsı namazlarının üçüncü ve dördüncü rekatlarında) tesbihat-ı erbaa ve tesbihat-ı erbaa’nın yerine okunan Fatiha suresi sessiz okunmalıdır.

 

5- Sessiz okunması gereken (öğle ve ikindi) namazlarda birinci ve ikinci rekâtta “besmele”yi sesli okumak müstehaptır.

 

RÜKÛ

 

Kıraattan sonra insanın, elleri diz kapaklarına değecek kadar eğilmesi ve en az bir defa:

 

 “Subhane rabbiyel ‘azîmi ve bi-hamdih”[1] 

 

Veya en az üç defa “Subhanallah”[2] demesi gerekir.

 

 

Rükuuyla İlgili Birkaç Hüküm

 

1- Rükû zikri okunurken beden hareketsiz olmalı.

 

2- Namazın her rekâtında sadece bir rükû yapılır.

 

SECDE

 

Daha sonra rükûdan tamamen doğrulduktan sonra secdeye gidilir ve bedenin yedi organının (alın, iki elin içi, iki diz kapakları, iki ayağın baş parmakları) yere temas etmesi farzdır. Ve en az bir defa:

 

 “Subhane rebbiyel e‘’lâ ve bi-hemdih”[3]

 

Veya en az üç defa “Subhanellah”[4] denir. İkinci secdenin bitişiyle namazın birinci rekâtı da bitmiş olur.

 

 

Secdeyle İlgili Birkaç Hüküm

 

1- Namazın her rekatında iki secde yapılır.

 

2- Birinci secdeden sonra tam olarak oturulur ve sonra ikinci secdeye gidilir.

 

3- Secde edilen yerle ayakların bırakıldığı yer bir hizada olmalıdır. Ancak biri diğerinden dört bitişik parmağı geçmeyecek miktarda yüksek veya alçak olursa, sakıncası yoktur.

 

4- Secde hâlinde vücut istikrar bulmalıdır.

5- İkinci secde bittikten sonra diğer rekatlar için ayağa hemen kalkılmamalıdır. Burada da Ehlibeyt mektebi ile Sünniler arsında farklılık vardır. Ehli sünnete göre ikinci secdeden sonra tam oturulup beden istikrar bulmadan ve sabitlenmeden hemen ayağa kalkılır. Ancak Şia mektebinde tam olarak oturulur ve beden istikrar bulup sabitlendikten sonra ikinci rekat için ayağa kalkılır. Ve bu şekilde yapmak farzdır.

 

Üzerine Secde Edilen Şeyin Şartları

 

1- Üzerine secde edilen şey; toprak, taş, çakıl gibi yer denebilecek veya yerden üreyip de yenilmeyecek ve giyilmeyecek bitkilerden olmalıdır.

 

2- Üzerine secde edilen şey pak olmalıdır.

 

3- Üzerine secde edilen şey sabit olmalıdır.

 

Secdeyle İlgili Birkaç Nokta

 

1- Genellikle Caferiler arasında yaygın olan topraktan yapılmış namaz mühürü, gerçekte namaz kılan kişinin namaz kılarken alnını bırakmak için yanında taşıdığı temiz topraktır.

 

2- Namazda secdeye giderken alnı, İmam Hüseyin’in (ona selâm olsun) mezarının toprağından yapılmış veya Kerbela toprağından elde edilmiş toprağa bırakmak daha iyidir.

 

3- Allah’tan başkası için secde yapmak haramdır. Çünkü secde insanın ibadet ve kulluk hâlidir; ibadet ve kulluk ise sadece Allah’a yapılır.

 

İkinci Rekat

 

Birinci rekât bittikten sonra namazın şekli bozulmadan veya namaz amellerine ara verilmeden ayağa kalkılır ve tekrar birinci rekâtta olduğu gibi Fatiha sûresi ve Kur’an surelerinden herhangi bir sure tam olarak okunur.

 

 

KUNUT

 

Tüm namazların ikinci rekatında Fatiha ve Kur’an surelerinden herhangi biri tam olarak okunduktan sonra rükûya gidilmeden önce ellerin yüz hizasına kaldırılması, avuçların göğe doğru açılarak yanyana tutulup dua edilmesi müstehaptır; bu amelin adına “kunut” denir. Kunutta baş parmak dışındaki parmakların birbirine bitiştirilmesi ve avuçların içine bakılması müstehaptır.

 

Kunutta şu dua okunabilir:

 

- Rebbenâ âtina fid-dunya haseneten ve fil-ahireti haseneten – ve kinâ ‘ezâb-en nâr.[Bakara suresi, 201.ayet]

 

Anlamı:

 

 “Rabbimiz dünyada da iyilik ve güzellik ver bize, ahirette de iyilik ve güzellik ver ve bizi ateşin azabından koru.”

 

Resulullah (s.a.a) buyuruyor ki: “Namazının kunutu uzun olan kişinin kıyamette hesaba çekilişi kolay olur.”[5]

 

Kunuttan sonra birinci rekâtta olduğu gibi rükûya gidilir ve sonra secde yapılır.

 

 

Kunutla İlgili Birkaç Hüküm

 

1- Cemaat namazı dışında kunutu yüksek sesle okumak müstehaptır.

 

2- Kunutta okunan duanın Arapça olması gerekmez; herhangi bir dille okunabilir.

 

TEŞEHHÜT

 

Namazın ikinci ve son rekatında iki secdeden sonra oturularak teşehhüt okunur:

 

- Eşhedu en lâ ilâhe illallâhu vehdehu lâ şerîke leh

 

- Ve eşhedu enne Muhemmeden ‘abduhu ve resûluh

 

- Allahumme salli ‘ale Muhemmedin ve âl-i Muhemmed

 

Anlamı:

 

- Şehadet ederim ki, Allah’tan başka kulluğa layık bir ilâh yoktur. O, tektir ve ortağı yoktur.

 

- Şehadet ederim ki, Hz. Muhammed (Allah ona ve Ehlibeyti’ne rahmet etsin) O’nun kulu ve elçisidir.

 

- Allah’ım! Hz. Muhammed ve Ehlibeyti’ne rahmet et.

 

Teşehhütten sonra namazın ikinci rekâtı da biter. Eğer sabah namazı gibi iki rekât olan bir namaz kılınıyorsa, teşehhütten sonra selâm verilerek namaz bitirilir.

 

 

SELAM

 

Namazın son rekatında teşehhütten sonra selâm verilir. Selâm şöyle okunur:

 

- Es-selâmu ‘aleyke eyyuhen-nebiyyu ve rahme-tullâhi ve berekâtuh

 

- Es-selâmu ‘aleynâ ve ‘ale ‘ibâdillâh-is sâlihîn

 

- Es-selâmu ‘aleykum ve rahmetullâhi ve berekâtuh.

 

Anlamı:

 

- Selâm olsun sana ey Allah’ın peygamberi; Allah’ın rahmet ve bereketi senin üzerine olsun.

 

- Selâm olsun bize ve Allah’ın iyi kullarına.

 

- Allah’ın selâmı, rahmeti ve bereketleri siz müminlerin üzerine olsun.

 

ÜÇÜNCÜ REKAT (TESBİHAT-I ERBAA)

 

Eğer akşam namazı gibi üç rekât olan bir namaz kılınıyorsa, ikinci rekâtta teşehhüt okunduktan sonra selâm verilmeksizin üçüncü rekât için ayağa kalkılır. Namazın üçüncü rekâtı da ikinci rekât gibidir. Ancak üçüncü rekâtta bir sure okunmaz; sadece bir defa Fatiha suresi veya üç defa tesbihat-ı erbaa zikri okunur. Sonra rükûya gidilir. Daha sonra secde yapılır. İki secdeden sonra oturulur teşehhüt ve selâm okunur ve böylece namaz bitmiş olur.

 

Tesbihat-ı Erbaa

 

Namazın üçüncü rekatında rükûya gidilmeden önce bir defa Fatiha suresi veya üç defa tesbihat-ı erbaa okunmalıdır. Tesbihat-ı erbaa şöyledir:

 

- Subhanallahi

 

- Velhamdu lillahi

 

- Vela ilâhe illallahu

 

- Vallahu ekber

 

Anlamı:

 

- Yüce Allah pak ve münezzehtir.

 

- Bütün övgüler O’na mahsustur.

 

- Allah’tan başka kulluğa layık ilâh yoktur.

 

- O vasfedenlerin vasfından yücedir.

 

Dördüncü Rekât

 

Eğer öğlen, ikindi ve yatsı namazı gibi dört rekât olan bir namaz kılınıyorsa, üçüncü rekâtın iki secdesinden sonra teşehhüt ve selâm okunmadan dördüncü rekât için ayağa kalkılır. Üçüncü rekatta olduğu gibi Fatiha suresi veya üç defa tesbihat-ı erbaa okunduktan sonra rükû ve iki secde yapılır ve iki secdeden sonra oturularak teşehhüt ve selâm okunur ve böylece namaz bitmiş olur.

 

Hatırlatma

 

1- Namaz “Allah-u Ekber”le başlar “selâm”la biter.

 

2- “Teşehhüt” namazın ikinci rekâtında ve son rekatında iki secdeden sonra okunur.

 

3- “Selâm” namazın bitişi olduğundan sadece namazın son rekâtında okunur.

 

 

ABNA.İR